Estonia është vendi më i vogël në bregdetin Baltik, por përkundër kësaj, ajo zë një vend të madh në zemrat e udhëtarëve që e vizitojnë. Ata e duan atë për hijeshinë e rrugëve të vjetra, natyrën e pacënuar dhe komoditetin e llixhave moderne.
Ne jemi të gatshëm të shkojmë në Estoni me rastin më të parë, por derisa të vijë një rast i tillë, ne vendosëm të mbledhim faktet më të famshme për këtë vend.
Estonezët mund të shqiptojnë lehtësisht shkronjën “ö”
Shkronja “ö”, është një nga shumë pengesat në rrugën e atyre që mësojnë Estonisht.
Nuk është “ё”, por më tepër “ОЁ” (por lexohet si një shkronjë). Si mund ta përshkruani këtë tingull? © Uwe2000 / Pikabu
Dhe tani gjëja kryesore: Estonezët kanë një numër fjalësh ku mund të gjesh dyshen “ö”. Për shembull, fjala öö do të thotë “natë”. Ose këtu është një tjetër öötöö – “punoj natën”.
Estonia është skena e shumë filmave
Në kohën Sovjetike, Estonia, dhe posaçërisht rrugët e Talinnit, ishin skenë për shumë filma. Këtu janë filmuar episodet e filmave “Qeni i Baskervilles”, “Hamlet” dhe “Mbreti Lear”, “Aventurat e reja të pakapshme”, etj. Çfarë mund të them, edhe ajo “zonë” në filmin kult të Tarkovskit “Stalker” është oborri i shtëpisë së Postës Qendrore të Talinnit.
- Ishte një lloj sporti të gjesh vendet në Estoni ku janë xhiruar filmat. © Andrey Timofeev / Yandex.Zen
Kukullat estoneze konsiderohen të çuditshme
Karikaturat e filmuara në studion Tallinnfilm kanë çuditur më shumë se një brez fëmijësh. “Big Tull”, “Klabush” dhe “Klabush in Space” janë filma të animuar të xhiruar në një zhanër surreal në prag të psikedelizmit. Por ajo që ngatërron audiencën masive, ndonjëherë pranohet me zhurmë nga kritikët e filmit. Kështu, një nga veprat bashkëkohore të animatorëve Estonezë -“Divers in the Rain” – ka fituar gati 20 çmime në festivale të ndryshme ndërkombëtare të animacionit.
Në Estoni i duan vaktet e ndërmjetme me bulmet
Estonia ka një përzgjedhje të pasur të produkteve të shkëlqyera të qumështit, por edhe përkundër sfondit të këtij bollëku, numri i përgatitjeve të ndryshëm të gjizës është mbresëlënës. Djathëra me manaferra, marmelatë, arra, kokos, në lustër karameli dhe limoni. Kohuke – siç quhen përgatitjet e gjizës këtu – është një nga ushqimet më të shijshme më të volitshme dhe të preferuara. Edhe heroi i tetralogjisë së famshme të Eno Raud, Naxitrall, Mutta mban djathë në frigoriferin e makinës së tij, jo akullore.
Shumica e dokumenteve ekzistojnë vetëm në formë elektronike
Të kesh një kartë identiteti – një dokument që jo vetëm konfirmon identitetin tënd, si një pasaportë, por gjithashtu të lejon të identifikohesh me kodin tënd personal në një mjedis elektronik – u mundëson estonezëve të votojnë pa lënë shtëpitë e tyre, të paguajnë taksa dhe të kryejnë transaksionet.
- Ia dhashë makinën blerësit – pastaj mora paratë prej tij. Sigurisht me transfertën bankare – në kohën tonë, paraja është e papërshtatshme. Shitësi shkon në faqen e internetit të regjistrit të automjeteve dhe i thotë faqes në internet: “Këtu është makina ime në listën tuaj, unë ia shita një personi me një kod personal të tillë”. Blerësi gjithashtu hyn në sajt dhe identifikohet gjithashtu. Një dritare i del përpara: “Ata thonë që ke blerë një makinë të tillë?” – “Po”, thotë ai, “e bleva”. Gjithçka është gati, blerësi tashmë është pronar. © AnTyx / pikabu
Kënetat janë një krenari kombëtare në Estoni
Kënetat pushtojnë pothuajse 1/4 e të gjithë territorit të vendit. Por estonezët nuk janë të mërzitur, por krenarë për këtë. Soomaa – “Land of Marshes” – një qendër turistike dhe parku i dytë më i madh kombëtar në Estoni – u krijua për të mbrojtur florën dhe faunën. Këtu udhëtarëve u ofrohen rrugë të ndryshme për të shijuar bukurinë e natyrës. Shtigjet dredha-dredha të bëra nga dërrasa druri të çojnë në cepat më të largët, ku – dhe ky është një tjetër tipar i Estonisë – Wi-Fi kap akoma.
Ata janë të shkëlqyer me IT
Thuhet shpesh se ka më shumë startup-e individuale në Estoni sesa në Silicon Valley. Pothuajse të gjithë e dinë se ishin zhvilluesit estonezë ata krijuan Skype. Ata gjithashtu kanë aplikacionin Taxify, shërbimin e pagesave mobile Fortumo dhe shumë më tepër.
Ato nuk hezitojnë të veshin streçe
Cila prej nesh në fëmijëri dëshironte të mbante streçe? Pa formë, me gjemba, të shëmtuara, të imponuara nga gjyshet e kujdesshme nën moton “Por janë të ngrohta!” Por në Estoni, dollakët gjithashtu vishen me kënaqësi nga të rriturit. Karupüksid – “pantallona ariu” – janë bërë këtu në mënyrë që ju t’i admironi kur t’i vishni.
Në dimër, nxënësit shkojnë në “pushime për ski”
Që nga viti 2017, nxënësit e shkollës Estoneze kanë pasur një pushim më shumë – “ski”. Ministria e Arsimit vendosi që tremujori i tretë të jetë shumë i gjatë, nxënësit janë shumë të lodhur dhe pjesa tjetër në fund të shkurtit – në fillim të marsit do t’i lejojë ata “të ndiejnë gëzimin e pranverës, jo mërzinë”.
Kolovarëse e shpikur në Estoni
Estonezët janë aq të dashur për kolovarëset sa që kanë shpikur një sport të veçantë – keeiking, ku fituesi është ai që arrin të fluturojë në lartësinë më të madhe. Ndërsa rekordet e reja u bënë gjithnjë e më të pasigurta, në fund të shekullit të kaluar, Ado Kosk patentoi një objekt të tillë të veçantë, i cili ju lejon të bëni një kthesë të plotë dhe të mos bini.
Estonezëve nuk u pëlqen të quhen Baltikë
Shtetet Balltike janë një territor në Evropën Veriore, por popuj krejtësisht të ndryshëm jetojnë në të, dhe secili ka gjuhën, kulturën dhe identitetin e tij. Kjo është arsyeja pse ju nuk duhet t’i tregoni një Estonezi se ai është një Baltik. Ju mund t’i ofendoni, sepse duke bërë kështu do të tregoni se për ju nuk ka asnjë ndryshim midis Lituanëve, Letonëve dhe Estonezëve – kjo është e gjitha.
Çdo 5 vjet, Estonia organizon një Festival të Këngës dhe një Festival Vallëzimi
Vetëm ata që nuk i kanë parë kurrë këto ngjarje mund të pyesin pse këto festa zhvillohen vetëm një herë në 5 vjet. Ata po godasin për madhështinë e tyre, për organizimin e tyre u krijua një nënndarje e veçantë nën Ministrinë Estoneze të Kulturës, UNESCO i përfshiu ato në listën e kryeveprave të trashëgimisë kulturore gojore dhe jomateriale.
Estonezët e duan kulturën e tyre, shumë janë anëtarë të korëve të ndryshëm, orkestrave, grupeve të vallëzimit që interpretojnë melodi dhe valle kombëtare, ata qepin kostume tradicionale – secili qark ka modelin e tij, të veçantë. Përfaqësuesit e këtyre llojeve të shfaqjeve amatore janë pjesëmarrës të detyrueshëm në pushime.
Xhupi i trashë është një tipar i modës
Si të dallojmë një Estonez nga një i sapoardhur? Por për këtë detaj: asnjë estonez nuk del nga shtëpia pa këtë aksesor të ndritshëm. Që nga viti 2011, veshja e tij është bërë e detyrueshme, dhe për mungesë të saj oficeri i policisë mund të shkruajë një gjobë deri në 40 €. Për estonezët mbetet e rëndësishmë që të jesh vizibël edhe natën, ndërsa vrapon apo shëtit.
Por ata veshin helkur – ky është emri estonez për këtë artikull – në të shumtën e herës jo nga frika e gjobës. Konsiderohet si një veshje në modë – qindra të tillë për çdo shije janë në shitje: të bëra në fabrikë dhe të punuar me dorë, në formën e kafshëve qesharake dhe shiritave të thjeshtë fleksibël.
Vendi me 6 kryeqytete
Të gjithë e dinë që Talinni është kryeqyteti zyrtar i Estonisë. Por ky vend i vogël ka edhe Tartun, të quajtur kryeqyteti intelektual, sepse këtu është një nga universitetet më të vjetra në botë, më i madhi dhe më prestigjozi në Estoni. Përveç kësaj, tradicionalisht, titulli i kryeqytetit sezonal i jepet Pärnu në verë, Otepää në dimër, Türi në pranverë dhe Narva në vjeshtë.
Qentë e policisë Estoneze kanë llogarinë e tyre në Instagram
View this post on Instagram
Llogaritë e mediave sociale për departamentet e policisë janë bërë të zakonshme. Në Estoni, shërbimi K-9 ka gjithashtu një llogari të tillë.
Dhe pulëbardha metropolitane gjithashtu
View this post on Instagram
Një pulëbardhë me emrin Stephen jeton në Qytetin e Vjetër në një nga kuvertat më të njohura të vëzhgimit. Stephen pëlqen të pozojë për admirimin e turistëve, ai është shfaqur në qindra fotografi, dhe në fund, në vitin 2016, u krijua një llogari në Instagram për zogun.