Edukimi i fëmijëve është bërë një çështje e vështirë, sepse në të përfshihen gjithnjë e më shumë vetë.
Nga ana tjetër, megjithëse nuk ka pasur kurrë një manual që shpjegon se si të bëheni prindër të mirë, ekzistojnë kritere të përgjithshme të vlefshme për prindërimin. Një prej tyre është autoriteti që prindërit duhet të ushtrojnë. Edhe pse ky koncept ka ndryshuar shumë me kalimin e kohës, ai nuk është zhdukur aspak.
Më parë autoriteti i prindërve ushtrohej në një mënyrë tjetër. Në shumicën e rasteve djali iu bind sepse thjesht duhej ta bënte dhe kaq. Ishte një autoritarizëm që djali e respektonte sepse kishte frikë nga pasojat. Kështu, për t’i kushtuar vëmendje fëmijës, prindërit përdorën strategji që varionin nga paralajmërimet deri te dënimet fizike. Ndëshkimi ishte boshti i kësaj forme edukimi.
“Ligji i vetëm i autoritetit është dashuria.” – Jose Marti
Aktualisht duket se po ndodh e kundërta. Ankesat janë në rritje për mungesën e dukshme të autoritetit prindëror. Ai autoritet nuk njihet nga shumë fëmijë dhe ushtrohet me frikë nga prindërit. Madje kemi arritur në një pikë ku flitet për prindër të dënuar apo fëmijë diktatorialë.
Autoriteti si prindër
Rregullat janë të rëndësishme për të marrë përgjegjësi dhe për të vendosur kufij. Kufijtë janë ato që i japin stabilitet një qenieje njerëzore. Janë prindërit, apo të rriturit në krye të fëmijëve, ata që duhet të zbatojnë rregullat. Shumë nuk e bëjnë këtë nga neglizhenca, sesa nga bindja. Vendosja e kufijve kërkon përpjekje të konsiderueshme.
Fëmijët janë shpesh kapriçioz. Kjo është arsyeja pse është e nevojshme t’i bëjmë ata të kuptojnë se nuk mund të bëjnë ose të marrin gjithçka që duan. Se gjërat duhen fituar me mund dhe që shumë herë, pavarësisht se mundi bëhet, benefitet edhe mund të mos mbërrijnë. Nëse fëmija është i vogël, duhet të mësohet të bindet, sepse ai është fëmija dhe i rrituri është përgjegjës. Prandaj ai duhet t’i përmbahet asaj që urdhërohet, pa qenë e nevojshme që ai të kuptojë shpjegimet.
Me fëmijët më të mëdhenj mund të flisni. Analizoni arsyen e rregullave, por gjithashtu bëjini të kuptojnë se ato nuk janë të negociueshme. Familja duhet të marshojë me ritmin e imponuar nga prindërit sepse ata janë përgjegjës. Sepse ata janë të rriturit. Sepse nëse fëmija dëshiron ta bëjë ndryshe, do të thotë që është rritur dhe është në gjendje të përgjigjet vetë për pasojat.
Vendosja dhe mbajtja e autoritetit në fakt gjeneron mosdakordësi të ndryshme. Fëmijët janë njerëz që ende nuk i kanë formuar kriteret e tyre. Ata duan të bëjnë vetëm atë që u jep kënaqësi. Pra, kufijtë shkaktojnë zhgënjim dhe mund të çojnë në zemërime të zakonshme. Disa prindër, të rraskapitur nga betejat që po bëjnë në fronte të tjera, si puna, shtëpia, marrëdhënia, dorëzohen para këtyre kërkesave. Por kjo është pikërisht ajo që nuk duhet bërë sepse rikuperimi i autoritetit të humbur do të jetë një detyrë shumë më e ndërlikuar sesa mbajtja e tij.
Lejueshmëria ekstreme dhe efektet e saj serioze
Mungesa e një modeli koherent të autoritetit lë gjurmë negative në jetën e çdo njeriu. E para, e cila favorizon shfaqjen e njerëzve të shqetësuar dhe të pasigurt. Kur prindërit nuk vendosin kufij, ose nuk i respektojnë ato, fëmija ndihet sikur po ecën në tokë të lëkundshme. Ai nuk ka një kornizë referimi për t’u kapur, edhe nëse është për ta kritikuar.
Edhe pse disa prindër e bëjnë këtë me gjithë qëllimet e mira të botës, nuk ka dyshim se lejueshmëria me çdo kusht është rruga e gabuar. Fëmijët janë të kënaqur që të mos kalojnë ankthin e prindërve të tyre. Ata nuk mbajnë përgjegjësi. Ata e keqkuptojnë këtë liri të tejskajshme. Nga kjo mungesë autoriteti, mund të rriten fëmijë të pavullnetshëm, të papunë dhe paragjykues.
Gjëja më serioze është se kur të jenë të rritur do t’u mungojnë mjetet për t’u përballur me realitetin, i cili është plot kufij dhe i pamundur. Me siguri nuk do të kenë forcën e kërkuar nga vështirësitë e mëdha të jetës. Ata do të ndihen mjaft shpesh të frustruar sepse gjërat nuk shkojnë ashtu siç duan ata dhe nuk do të dinë si ta menaxhojnë këtë zhgënjim.
Dashuria dhe afërsia janë mbështetja e autoritetit
Ushtrimi i autoritetit pa dashuri dhe afërsi është më afër tiranizmit sesa pedagogjik. Një baba ose një nënë që vjen në jetën e fëmijëve të tyre vetëm për të dhënë urdhra ose për të bërë kërkesa, lëshon shumë ndjenja të përziera. Në këtë rast, ajo që prodhohet është ushtrim i pushtetit për të nënshtruar dhe jo i autoritetit për të edukuar.
Është shumë e rëndësishme që prindërit të kalojnë kohë me fëmijët e tyre. Për të folur, për të luajtur, për t’i njohur dhe për t’u bërë të njohur. Me pak fjalë, për të krijuar lidhje të forta dashurie. Kur fëmija ndjen se prindërit e tij janë të dashur, ai gjithashtu do të jetë më i gatshëm për të pranuar autoritetin e tyre. Dhe do ta kuptojnë që nuk është një ushtrim arbitrar, por një orientim për jetën.
Fëmijët që rriten pa prindër dhe pa autoritet do të veprojnë në përputhje me rrethanat. Ata do të mendojnë se kanë gjithmonë të drejtë. Ata mund të përpiqen të përdorin të tjerët sipas dëshirës së tyre. Ata nuk do të marrin përgjegjësi. Nuk do kenë besim te vetja dhe do mendojnë se me paratë mund të blejnë gjithçka. Në rastet më të këqija, ata gjithashtu do të flirtojnë me të paligjshmen ose do ta përfshijnë atë në jetën e tyre.
