Nëse ndonjëherë keni patur atë kureshtinë intelektuale për të ditur se si janë të renditura pjesët përbërëse brenda një kompjuteri dhe çfarë rendi apo arkitekture e rregullon komunikimin ndërmjet tyre, mos kërkoni më tutje.
John von Neumann (28 dhjetor 1903 – 8 shkurt 1957) ishte një matematikan, fizikan, informolog, inxhinier dhe polimat hungarezo-amerikan.
Von Neumann konsiderohej përgjithësisht si matematikanti më i shquar i kohës së tij dhe thuhej të ishte “përfaqësuesi i fundit i matematikanëve të mëdhenj”.
Për kënaqësinë e lexuesve tanë kemi sjellë një koleksion të thënieve më të bukura të tij, të cilat, edhe pse janë disi abstrakte ne jemi të binduar se mbartin një vlerë të madhe.
Nëse njerëzit nuk e besojnë se matematika është e thjeshtë, kjo ndodh vetëm sepse ata nuk e kuptojnë se sa e komplikuar është jeta.
Djalosh, në matematikë nuk i kupton gjërat. Thjesht mësohesh me to.
Nuk ka kuptim të jesh preciz kur nuk di as për çfarë po flet.
Eshtë po aq marrëzi të ankohesh pse njerëzit janë egoistë dhe të pabesë sa të ankohesh që fusha magnetike nuk rritet nëse fusha elektrike nuk ka një kaçurrelë. Të dy janë ligje të natyrës.
Kushdo që konsideron metoda aritmetike për të prodhuar shifra të rastit është, sigurisht, në një gjendje mëkati.
A mund t’i mbijetojmë teknologjisë?
Eshtë e duhur vetëm të kuptohet se gjuha është kryesisht një aksident historik.
Një element që stimulon vetveten do të mbajë një stimul për një kohë të pacaktuar.
Një sistem udhëzimesh logjike që një automaton mund të kryejë dhe që bën që automatizmi të kryejë ndonjë detyrë të organizuar quhet kod.
Në këtë kuptim, një objekt është i shkallës më të lartë të kompleksitetit nëse mund të bëjë gjëra shumë të vështira dhe të përfshira.
Kur flasim për matematikë, mund të diskutojmë për një gjuhë dytësore të ndërtuar mbi gjuhën parësore që përdoret vërtet nga sistemi nervor qendror.
Meqenëse nuk jam as neurolog dhe as psikiatër, por matematikan, puna që vijon kërkon një farë shpjegimi dhe justifikimi.
Në një makinë analoge secili numër përfaqësohet nga një madhësi fizike e përshtatshme, vlerat e së cilës, të matura në ndonjë njësi të caktuar paraprakisht, janë të barabarta me numrin në fjalë.
Kështu bëhen të mundshme të gjitha llojet e sistemeve të rendit të sofistikuar, të cilët vazhdojnë të modifikojnë veten në mënyrë të njëpasnjëshme dhe kështu edhe proceset llogaritëse që janë gjithashtu nën kontrollin e tyre.
Të gjitha makineritë dhe kujtimet ekzistuese përdorin “adresim të drejtpërdrejtë”, që do të thotë se çdo fjalë në memorje ka një adresë numerike të vetën që e karakterizon atë dhe pozicionin e saj brenda kujtesës (agregatit të përgjithshëm të të gjitha niveleve hierarkike) në mënyrë unike.
Ne nuk e dimë se ku qëndron një memorie në sistemin nervor të shikuar fizikisht; ne nuk e dimë nëse është një organ i veçantë apo një koleksion i pjesëve specifike të organeve të tjera tashmë të njohura, etj.
Çdo automatizëm artificial që është ndërtuar për përdorim njerëzor, dhe posaçërisht për kontrollin e proceseve të komplikuara, normalisht posedon një pjesë thjesht logjike dhe një pjesë aritmetike, pra një pjesë në të cilën proceset aritmetike nuk luajnë asnjë rol, dhe një në të cilën ato janë me rëndësi .