Për lexuesit tanë kemi sjellë sot disa prej thënieve më të bukura të një prej mendjeve më të ndritura të kohëve tona.
David Elieser Deutsch është një fizikan britanik në Universitetin e Oksfordit. Ai është një Profesor Vizitor në Departamentin e Fizikës Atomike dhe Laser në Qendrën për Llogaritjen Kuantike (CQC) në Laboratorin Clarendon të Universitetit të Oksfordit.
Ai ishte pionier në fushën e llogaritjes kuantike duke formuluar një përshkrim për një makinë kuantike Turing, si dhe duke specifikuar një algoritëm të krijuar për të ekzekutuar në një kompjuter kuantik.
Ne jemi të vetëdijshëm se thëniet e tij kanë një dënsitet të lartë shkrirjeje të shkencave të ndryshme në pak fjalë. Këto thënie janë vërtetë sfiduese për potencialin e mendjes njerëzore.
Ju e dini gjithashtu se ne lexojmë çdo koment tuajin dhe presim të na thoni cila prej thënieve mëposhtë ju shtyu në reflektim.
I gjithë procesi [shkencor] i ngjan evolucionit biologjik. Një problem është si një vend ekologjik, dhe një teori është si një gen ose një specie që po testohet për qëndrueshmëri në atë vend.
I gjithë trillimi që nuk shkel ligjet e fizikës është fakt.
Të ndjehesh i parëndësishëm sepse universi është i madh ka saktësisht të njëjtën logjikë si të ndjehesh i papërshtatshëm ngaqë nuk je një lopë.
Metalet bazë mund të shndërrohen në ar nga yjet, dhe nga qeniet inteligjente që i kuptojnë proceset që fuqizojnë yjet, por nga asgjë tjetër në univers.
Institucionet e mira politike janë ato që e bëjnë sa më të lehtë të jetë e mundur për të zbuluar nëse një sundimtar apo politikë është një gabim, dhe për të zmbrapsur sunduesit ose politikat pa dhunë kur ato janë vërtetë ashtu.
Është gabim të konceptohet zgjedhja dhe vendimmarrja si një proces i përzgjedhjes midis opsioneve ekzistuese sipas një formule fikse. Kjo heq elementin më të rëndësishëm të vendimmarrjes, përkatësisht krijimin e opsioneve të reja.
Pa korrigjimin e gabimeve, i gjithë përpunimi i informacionit, dhe kështu i gjithë krijimi i njohurive, është domosdoshmërisht i kufizuar. Korrigjimi i gabimit është fillimi i pafundësisë.
Për shkak se ne jemi shpjegues universalë, nuk është se thjesht po u bindemi gjeneve tona.
Ne kurrë nuk dimë ndonjë të dhënë para se ta interpretojmë përmes teorive. Të gjitha vëzhgimet janë, siç tha Popper, të ngarkuara me teori,” dhe rrjedhimisht të gabueshme, siç janë të gjitha teoritë tona.
Njohja objektive është me të vërtetë e mundur: ajo vjen nga brenda! Fillon si hamendje dhe më pas korrigjohet nga cikle të përsëritura kritikash, duke përfshirë krahasimin me provat në ‘murin’ tonë.
Shkenca është ajo që kemi mësuar se si të mos e mashtrojmë veten.
Ndryshimi i ‘të dhënave’, ose refuzimi i disave si të gabuara, është një shoqërues i shpeshtë i zbulimit shkencor dhe ‘të dhënat’ vendimtare nuk mund të merren as derisa teoria të na tregojë se çfarë të kërkojmë dhe si dhe pse.
Kurdoherë që vëzhgojmë ndonjë gjë – një instrument shkencor ose një galaktikë ose një qenie njerëzore – ajo që ne po shohim në të vërtetë është pamja e një universi tërësor formësuar mbi një objekt që shtrihet disi në universet e tjera më të mëdha.
SOKRAT: Jo, nuk jam i sigurt për asgjë. Unë kurrë nuk kam qenë. Por zoti më shpjegoi pse duhet të jetë kështu, duke filluar me gabueshmërinë e mendjes njerëzore dhe mosbesueshmërinë e përvojës shqisore.
Optimizmi është, në radhë të parë, një mënyrë për të shpjeguar dështimin, jo për të profetizuar suksesin. Ai thotë se nuk ka asnjë pengesë themelore, asnjë ligj të natyrës apo dekret të mbinatyrshëm, që parandalon progresin.
Ekziston vetëm një mënyrë e të menduarit që është e aftë të bëjë përparim, ose të mbijetojë në planin afatgjatë, dhe ajo është mënyra e kërkimit të shpjegimeve më të mira përmes krijimtarisë dhe kritikës.
Më i rëndësishmi nga të gjitha kufizimet e krijimit të dijes është se nuk mund të profetizojmë: nuk mund të parashikojmë përmbajtjen e ideve që do të krijohen, ose efektet e tyre. Ky kufizim jo vetëm që është në përputhje me rritjen e pakufizuar të njohurive, por shoqërohet nga ajo.
Një civilizim optimist është i hapur dhe nuk ka frikë të përtërihet, dhe bazohet në traditat e kritikës.
Përpjekja për t’u mbështetur në fatin e mirë të mirë të shmangies së rezultateve të këqija në mënyrë të pacaktuar do të garantonte thjesht se ne do të dështonim përfundimisht pa mjetet e rikuperimit.
Shumë pak në natyrë mund të zbulohet nga shqisat njerëzore.